Rasy, jakich nie znacie: Einsiedler

PODSTAWOWE INFORMACJE

pochodzenie: Szwajcaria

inne nazwy: szwajcarski koń półkrwi

wzrost: 155-165 cm

maści: dowolna

użytkowanie: wkkw, zaprzęgi

Historia rasy zaczyna się w 1064 roku w małej szwajcarskiej gminie Einsiedeln, która znana jest z zabytkowego opactwa benedyktynów. To właśnie zakonnicy zapoczątkowali rozwój tego sportowego konia. Pierwotnie skupiano się na hodowli właściwie czegokolwiek - dowolnego konia, który byłby w stanie na co dzień pomagać przy obejściu, pracować jako koń pociągowy lub też służyć do zwyczajnej jazdy wierzchem. Wówczas zwierzęta te nazywano "cavalli della madonna" i wywodziły się z lokalnego stada zwanego schwyer od nazwy regionu Schwyz. 

Za początek einsiedlera przyjęto rok 1064 głównie dlatego, że właśnie z tego czasu pochodzą zapiski króla Niemiec Henryka IV Salickiego, które jako pierwsze udokumentowały istnienie większej ilości koni na tym terenie. W 1655 roku założono pierwszą księgę stadną. Zaczęto opracowywać plany ulepszenia rasy, a do Szwajcarii sprowadzono wiele osobników m.in. ras hiszpańskich, tureckich oraz włoskich. Niestety nadzieje na stworzenie "super-konia" legły w gruzach, bo okazało się, że zamiast ulepszonych potomków otrzymywano konie gorsze pod względem budowy oraz kondycji. Z tego powodu zaprzestano tworzenia takich mieszanek, a księgę stadną wycofano w 1784 roku. Na jej miejsce została założona nowa, a realizatorem tego przedsięwzięcia był jeden z benedyktynów, ojciec Isidor Moser. 

Największy rozwój rasy przypada na okres napoleoński, w którym Szwajcaria została wciągnięta we francuski obszar wpływów. Generałowie armii Napoleona podarowali benedyktynom jedne z najpiękniejszych koni jakie posiadali i dzięki temu wznowiono proces ulepszania einsiedlera. W XIX wieku rasę krzyżowano głównie z anglo-normandzkimi klaczami oraz z ogierem rasy yorkshire coach horse (obecnie wymarła) o imieniu Bracken. Później dodano także wiele krwi holsztyńskiej. Po II Wojnie Światowej Szwajcaria zlikwidowała własną kawalerię, a należące do niej konie zarżnięto. Pozostało jedynie 500 osobników, które od tamtej pory nazywano szwedzkimi końmi półkrwi. Umieszczono je w państwowej stadninie w gminie Avenches w regionie Vaud. Tam kontynuowano hodowlę, która zapewniła przetrwanie rasy. Pod koniec 1960 roku sprowadzono szwedzkie i irlandzkie klacze, a z ogierów wybierano najczęściej te o krwi anglo-normandzkiej, holsztyńskiej, szwedzkiej lub któreś z lokalnych.Do najważniejszych linii należą anglo-normandzkie Ivoire, Que d'Espoir oraz Orimate du Mesnil. Duży wpływ na rozwój rasy miał także szwedzki ogier Aladin oraz holsztyny Astral i Chevalier. 

Obecnie pierwotny einsiedler oraz jego "następca" szwajcarski koń półkrwi są praktycznie identyczne, więc nazewnictwo stosuje się zamiennie. Ma bardzo mocną budowę, proporcjonalną głowę, szeroką klatkę piersiową i opadający zad. Nogi są mocne i długie, z dobrze uformowanymi kopytami. Dopuszczalne są wszystkie maści, ale najczęściej spotyka się konie gniade, skarogniade i kasztanowate. Einsiedler jest bardzo inteligentny i łatwy w obejściu, doskonale spisuje się pod siodłem, dlatego kiedyś był użytkowany jako koń kawaleryjski. Ma znakomite chody, jest dobrym ujeżdżeniowcem i skoczkiem, co czyni z niego konia bardzo często używanego w konkursach wszechstronnych. Czasami spotyka się go też w zaprzęgu jako dobrego kłusaka.

CIEKAWOSTKI

• Stadnina, z której rasa pochodzi, jest najstarszą w Europie wciąż działającą hodowlą koni. Znajduje się w niej m.in. pensjonat i szkółka jeździecka. Marstall Kloster Einsiedeln posiada ponad 10 koni rasy einsiedler; większość z nich aktywnie użytkowana jest w sporcie.
• Jedną z najbardziej rozpoznawanych przedstawicielek rasy jest 22-letnia klacz Gazelle de la Brasserie (na zdjęciu powyżej), reprezentantka Belgii startująca głównie w dyscyplinach WKKW, którą mogliśmy podziwiać m.in. na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie.
• Aby utrzymać wysokie standardy rasy, każdy ogier rozpłodowy poddawany jest testom sprawnościowym w wieku 3,5 roku oraz ponownie w wieku 5 lat. Selekcja polega na sprawdzeniu konia w ujeżdżeniu, skokach, crossie i powożeniu. Ogier może przystąpić do testu tylko wtedy, gdy jego rodzice otrzymali w nim pozytywny wynik. Klacze sprawdza się w wieku 3 lat i nie mogą otrzymać wpisu do księgi stadnej, jeżeli ich rodzice nie są w niej zarejestrowani.